Losy niemieckich Żydów przed II Wojną Światową opowiedziane przez panią Tamarę Włodarczyk:
Dzięki pani Tamarze dowiedzieliśmy się nieco o społeczności Żydowskiej na terenie Dolnego Śląska:
Wywiad z Panem Ignacym Einhornem:
Wywiad z panem Ignacym Einhornem:
Wywiad z panem Ignacym Einhornem:
Wywiad z Panem Ignacym Einchornem:
Wywiad z panem Ignacym Einhornem:
Wywiad z panem Ignacym Einhornem:
Wywiad z panem Ignacym Einhornem:
Wywiad z panem Ignacym Einhornem:
-PRZYPISY-
- Tamara Włodarczyk, Anna Juraschek, Sonia Kierzowska. "Przewodnik po świecie kłodzkich
Żydów". Krzyżowa 2007.
- Maciej Borkowski, Andrzej Kirmiel, Tamara Włodarczyk. "Śladami Żydów".
Dolny Śląsk. Opolszczyzna. Ziemia Lubuska. Warszawa 2008.
- Tamara Włodarczyk, Ignacy Einhorn, Tomasz Jamróg " Dzieje społeczności żydowskiej w
Kłodzku w XIX i XX w."
- Adam Dylewski, "Śladami
Żydów polskich", Przewodnik,
Wydawnictwo Pascal, Warszawa 2002
- Alina Cała, Hanna Węgrzynek,
Gabriela Zalewska, "Historia
i kultura Żydów polskich". Słownik.
- Wyd.
Szkolne i Pedagogiczne Warszawa 2000.
- www.grafschaft-glatz.de/karten/glatz-st/
- www.kirkuy.xip.pl/klodzko.htm
- www.dawneklodzko.pl
- www.fotopolska.eu
- www.sztetl.org.pl
- https://www.youtube.com/channel/UCvFwKjVtEGS-TLCJ5c524aw
TAMARA WŁODARCZYK – autorka dwudziestu
artykułów naukowych i współautorka kilku publikacji dotyczących historii
Żydów polskich po II wojnie światowej. Od
1999 r. współpracuje z organizacjami żydowskimi; doktorantka w
Instytucie Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie przygotowuje
doktorat dotyczący emigracji Żydów z Dolnego Śląska w latach 1945–1970.
Dr n. med. IGNACY EINHORN (ur. 1946 w Kłodzku) – lekarz i działacz społeczny, lider dolnośląskich organizacji żydowskich,
w latach 2003–2006 przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we
Wrocławiu. Jest członkiem Prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa
Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, autor publikacji i wielu
artykułów dotyczących problematyki żydowskiej. 14 listopada 2000 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za działalność społeczną na rzecz społeczności żydowskiej.
Dr Einhorn oczami pani Tamary Włodarczyk:
Obecność Żydów w Kłodzku datuje się od 1300 r. Byli
właścicielami domów, posiadali własną szkołę prowadzili własne interesy.
Kłodzcy Żydzi cieszyli się względną tolerancją ze strony miejscowych
władz.
W XV w.
tę sytuację zmienił pobyt Jana Kapistrana na Dolnym Śląsku, który
przyczynił się do wystąpień antysemickich. Zmusiły one kłodzkich Żydów
do opuszczenia miasta. Odtąd Żydzi mogli przebywać w Kłodzku jedynie w
celach handlowych bez stałego prawa pobytu.
Na
mocy edyktu z dnia 11 marca 1812 r. ludność żydowska otrzymała prawo
swobodnego osiedlania się na obszarze państwa pruskiego. Dotyczyło to
także miasta Kłodzka. W 1825 r. w mieście żyło 57 Żydów, a w 1871 r. już
226. W 1885 r. zbudowano synagogę według projektu architekta Alberta
Grau. W następnych latach nastąpił znaczny spadek liczebności Żydów i w
1910 r. w mieście żyło 150 Żydów.
W
okresie międzywojennym prześladowania ludności żydowskiej zaczęły się
od 1937 r. Odbierano Żydom warsztaty, sklepy i domy. Podczas Nocy
Kryształowej (w listopadzie 1938 r.) Niemcy spalili synagogę i
zdemolowali wszystkie żydowskie sklepy. W maju 1939 r. w Kłodzku
mieszkało zaledwie 58 Żydów.
Po
II wojnie światowej w Kłodzku osiedliło się około 2300 uchodźców
żydowskich, stanowiących 4% ogółu mieszkańców. Powstała gmina żydowska i
inne organizacje kulturalne. W następnych latach większość Żydów
wyjechała za granicę i w 1960 r. w mieście mieszkało 190 Żydów. Na
początku lat 70. XX w. rozwiązano wszystkie organizacje żydowskie w
Kłodzku.
- Chcemy, aby inne osoby poznawały historię naszego miasta i uczyły się szacunku oraz tolerancji dla wszystkich ludzi, którzy tu mieszkali dawniej i mieszkają obecnie, a także dla ich kultury i zwyczajów.
- Jako młodzi ludzie chcemy szerzyć pamięć i szacunek dla przeszłości, aby zbudować lepszą przyszłość.
Hejka!
Jesteśmy czwórką
wspaniałych przyjaciół tworzących zgraną paczkę. Uwielbiamy się śmiać,
pomagamy sobie nawzajem i chętnie spędzamy wspólnie wolny czas. Wszyscy
jesteśmy na swój sposób różni, ale jak puzzle łączymy się ze sobą
tworząc spójną całość. Uczęszczamy do jednej klasy, 1ga MZS - Gimnazjum nr 2 im Stanisława Wyspiańskiego w Kłodzku. Są wśród nas wielbicielki muzyki. Miłośników
sportu też nie zabraknie. Mimo to, każdy z nas czymś się charakteryzuje.
Kasia
na przykład bardzo lubi języki obce, a nauka nie stwarza jej większego
problemu. Trudno także znaleźć większego miłośnika muzyki – kocha
wszystko co jest z nią związane.
Marta jest typem sportowca – siatkówka i
tenis to całe jej życie, choć ma w nim miejsce także dla Kasi –
dziewczyny nie odstępują się nawet na krok.
Wojtek
to typ ,,survivalowca". Jest dumnym rolkarzem, żądnym przygód i
poszukiwania sensu istnienia.
Piotrek to urodzony piłkarz zadający sobie
wiele trudnych pytań i szukający na nie odpowiedzi.
Warto też
wspomnieć, że nasi chłopcy są Mistrzami Polski w rolkarstwie szybkim!!!
Bierzemy udział w projekcie Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego ''przywróćmy pamięć" i zachęcamy Was do zapoznania się z treścią naszego bloga.
Mamy
nadzieję, że praca przy projekcie zaowocuje nowymi doświadczeniami, a
sama idea ,,przywracania pamięci" wywoła u Was jak i u nas pozytywne emocje.
